Hukuk Metodolojisi 2 - Ders Notları

Hukuk Metodolojisi 2 - Ders Notları

REALİST YORUM TEORİSİ

Klasik yorum teorisine göre büyük önermenin yani uygulanacak olan hukuk kuralının, hakime önceden verilmiş olduğunu biliyoruz. Hakim, önceden kendisine verilmiş olan kuralı somut olaya uygular. Diğer bir ifadeyle büyük önermeden tümdengelim yolu ile sonuç çıkarır. Burada hakimin hükmü yeni bir şey ortaya koymaz. Buna karşın Realist Yorum Teorisi’ne göre ise, büyük önerme yani uygulanacak olan hukuk kuralı hakime önceden verilmiş değildir.

Bu teori şu önermeler ile açıklanabilir:

1.          Norm, kanunun metni değil, bu metnin anlamıdır. Realist yorum teorisi, norm ile normun içinde yer aldığı metin arasında bir ayrım yapar. Kısacası bu teoriye göre norm, bizatihi kanun metni değil bu metnin anlamıdır.

2.          Yorumun konusu norm değil, metindir. Norm ile metin birbirinden farklı şeyler olduğuna göre ikinci olarak, normun mu yoksa metnin mi yoruma konu teşkil ettiğini tespit etmek gerekir. Realist yorum teorisine göre, yorumlanan şey norm değil, metindir. O halde hukuk normlarının yorumundan değil, hukuk metinlerinin yorumlanmasından bahsetmek daha uygun olur. Zira norm, metnin kendisi değil, anlamıdır. Bu anlam ise metnin yorumlanması ile ortaya çıkacaktır.

3.          Yorum kaçınılmazdır. Klasik yorum teorisine göre, kanunun sözleri müphem olduğunda yoruma gidilir. Sözlerin anlamı açık ise yoruma gidilmez. Realist yorum teorisine göre ise hukuk uygulamasında yorum kaçınılmazdır; istisnasız her hukuk kuralının uygulanmasından önce mutlaka yorum yapılır. Zira hukuk normu, bu metnin değil onun anlamıdır. Bu anlam ise doğrudan doğruya bilinebilir bir şey değildir; ancak yorum ile elde edilebilir. O halde uygulanacak olan normun belirlenmesi için kaçınılmaz olarak bu normun içinde yer aldığı metnin yorumlanması gerekir.

4.          Bir hukuki metin, birden fazla norm içerebilir. Realist yorum teorisi, bir hukuki metnin, anlam bakımından devamlı olarak belirsiz olduğuna işaret eder. Diğer bir ifadeyle bir hukuki metin birden fazla anlam taşıyabilir. Kanunun bir metni vardır ama bu metin birden fazla alternatif normlar ifade eder. Bir metin, aralarında seçim yapılması gereken birden çok norm içerir.

5.          Yorum, metnin içerdiği alternatif normlar arasında yapılan bir seçimdir. Eğer metin birden fazla norm içerebiliyorsa somut olaya bu normların hepsi uygulanamayacağından, bu alternatif normlarda birisi seçilmek zorundadır.

6.   Metinler kendi kendilerini yorumlayamazlar. Hukuki metinler kendi kendilerini yorumlayamayacaklarından yorum mutlaka bir yorumcu tarafından yapılabilir.

7.          Yorum, yorumcuya bağlıdır. Eğer bir metin kendi kendini yorumlayamaz ise yorum, kaçınılmaz olarak yorumcu tarafından yapılır. Yorum, metnin içerdiği alternatif anlamlar arasında yapılan bir seçimden ibaretse ve metinler de kendi kendilerini yorumlayamıyorsa yorum bu seçimi yapana yani yorumcuya bağlıdır.

8.      Yorum, yorumcunun serbest iradesinin ürünüdür. Yorumcu, metnin anlamını tespit ederken geniş bir özgürlükten yararlanır, hiçbir kurala bağlı değildir. Yorum metotları olarak sunulan ilkeler hukuk kuralı olmayıp yargıç karşısında bağlayıcılıkları yoktur.

9.          Gerçek kanun koyucu kanunun yazarı değil, yorumcusudur.